Art Deco là gì? 5 cách thể hiện trên đồng hồ cao cấp

Bạn có biết đồng hồ Art Deco từng là biểu tượng của giới thượng lưu Hollywood những năm 1920? Với thiết kế hình học táo bạo và chất liệu xa xỉ, chúng không chỉ là công cụ xem giờ mà là kiệt tác nghệ thuật. Hãy cùng Saga Việt Nam khám phá câu chuyện về đồng hồ Art Deco, từ nguồn gốc đến cách chúng chinh phục thế giới đồng hồ cao cấp nhé.

Phong cách Art Deco là gì?

Art Deco, viết tắt của Arts Décoratifs (nghệ thuật trang trí) trong tiếng Pháp, là phong cách nghệ thuật và thiết kế bùng nổ trong thập niên 1920 – 1930. Được mệnh danh là phong cách hiện đại (style moderne), tôn vinh sự xa hoa, tiến bộ công nghiệp và tính đối xứng, kết hợp hình khối mạnh mẽ với chi tiết tinh xảo.

Tên gọi này chính thức được đặt sau Triển lãm Quốc tế Nghệ thuật Trang trí và Công nghiệp Hiện đại (Exposition Internationale des Arts Décoratifs et Industriels Modernes) tại Paris năm 1925 – nơi định hình diện mạo và triết lý thẩm mỹ của phong cách này.

Trường phái nghệ thuật này chịu ảnh hưởng từ nhiều phong cách nghệ thuật và thiết kế, bao gồm:

• Art Nouveau: Các đường nét cách điệu hóa và mềm mại truyền cảm hứng cho sự tinh tế của Art Deco, nhưng được chuyển hóa thành hình khối góc cạnh.
• Bauhaus: Phong cách tối giản, chú trọng công năng và hình học, góp phần định hình sự đối xứng và hiện đại.
• Cubism: Các hình dạng lập thể trừu tượng ảnh hưởng đến các họa tiết hình học táo bạo.
• Neoclassical: Yếu tố tân cổ điển mang lại vẻ thanh lịch và cân đối.
• Constructivism: Phong cách cấu trúc từ Nga nhấn mạnh sự mạnh mẽ và tính công nghiệp.
• Futurism: Tinh thần hướng tới tương lai và công nghệ hiện đại thúc đẩy Art Deco trở thành biểu tượng của sự đổi mới.

Trong ngành đồng hồ, đồng hồ Art Deco là gì? Đó là những chiếc đồng hồ mang thiết kế lấy cảm hứng từ phong cách Art Deco, với các chi tiết hình học, chất liệu sang trọng và bố cục đối xứng, mang lại vẻ đẹp vừa cổ điển vừa hiện đại.

Saga Việt Nam đã thành công trong việc kết hợp các yếu tố này với công nghệ chế tác hiện đại, tạo ra những chiếc đồng hồ mang dấu ấn Art Deco nhưng vẫn đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng hiện đại.

Những thương hiệu nổi tiếng như Jaeger-LeCoultre, Cartier hay Vacheron Constantin đã biến phong cách này thành một biểu tượng bất hủ trong ngành chế tác đồng hồ.

“Art Deco là phong cách toàn diện cuối cùng – nó vượt ra khỏi phạm vi nghệ thuật thuần túy để thấm đẫm vào kiến trúc, thời trang, thiết kế nội thất và đồ vật hằng ngày.” — Bevis Hillier, nhà sử học nghệ thuật, tác giả cuốn Art Deco of the 20s and 30s (1968).

Hai biểu tượng kiến trúc Art Deco nổi bật:

• Empire State Building (1931): Thiết kế đối xứng, hệ cửa sổ khung nhôm chạy dọc và đỉnh nhọn vươn lên trời tượng trưng cho khát vọng hiện đại.
• Chrysler Building (1930): Mái vòm xếp bậc lấp lánh thép không gỉ, họa tiết tia sáng mặt trời, trang trí hình đầu xe Chrysler – biểu tượng của sự giao thoa giữa nghệ thuật và công nghiệp.

Lịch sử ra đời và sự phát triển của Art Deco styles

Điều làm Art Deco trở nên đặc biệt là khả năng lan tỏa rộng khắp xã hội. Đây được xem là phong cách nghệ thuật dân chủ đầu tiên. Không chỉ xuất hiện trong các tác phẩm nghệ thuật cổ điển như điêu khắc hay kiến trúc mà còn trong những vật dụng hàng ngày như đèn, nội thất, kính, và đặc biệt là đồng hồ.

Sau Thế chiến I, thập niên 1920 được gọi là “những năm tháng hạnh phúc” (Roaring Twenties). Tăng trưởng kinh tế và tinh thần lạc quan đã thúc đẩy sự phát triển của Art Deco, đặc biệt trong ngành đồng hồ xa xỉ. Các thiết kế thời kỳ này phản ánh sự phồn vinh và niềm tin vào tương lai, với các chất liệu như vàng, bạch kim và đá quý.

Tuy nhiên, Đại suy thoái 1929 đã làm gián đoạn sự phát triển này. Sự sụp đổ của thị trường chứng khoán, cùng với sự trỗi dậy của chủ nghĩa phát xít ở châu Âu, khiến các mặt hàng xa xỉ như đồng hồ Art Deco trở thành biểu tượng của sự phô trương trong thời kỳ khó khăn. Phong cách này dần mất đi sự phổ biến vào đầu những năm 1930.

Sau Thế chiến II, xã hội một lần nữa tìm kiếm sự tích cực và hạnh phúc. Art Deco gợi nhớ đến “những năm 20 hạnh phúc” và trở thành nguồn cảm hứng mạnh mẽ, đặc biệt ở Hoa Kỳ. Các thiết kế đồng hồ theo trường phái này tái xuất với sự tinh tế và hiện đại hơn, tiếp tục ảnh hưởng đến các xu hướng thiết kế ở châu Âu và Mỹ trong nhiều thập kỷ sau đó.

5 cách thể hiện phong cách Art Deco trên đồng hồ cao cấp

Phong cách Art Deco trên đồng hồ được thể hiện qua nhiều khía cạnh, từ hình dáng vỏ đồng hồ đến chi tiết mặt số. Dưới đây là 5 đặc điểm nổi bật mà Saga Việt Nam tin rằng bạn có thể nhận ra ngay lập tức khi quan sát thiết kế mang phong cách này.

1. Cấu trúc hình khối mạnh mẽ và đối xứng

Art Deco nổi bật với các hình khối mạnh mẽ như hình chữ nhật, hình vuông hoặc hình tonneau (hình thùng rượu). Thay vì những chiếc đồng hồ tròn truyền thống, đồng hồ Art Deco thường có vỏ góc cạnh, tạo cảm giác hiện đại và quyền lực.

Tính đối xứng trong thiết kế này thể hiện triết lý về trật tự và cân bằng trong thời kỳ hậu Thế chiến I. Lấy cảm hứng từ trường phái Bauhaus và kiến trúc Ziggurat cổ đại của người Babylon, đồng hồ Art Deco phản ánh sự chính xác trong kỹ thuật chế tác – một đặc trưng khẳng định vị thế của các thương hiệu xa xỉ trong thời kỳ công nghiệp hóa.

Các hình học phổ biến trong trường phái nghệ thuật này bao gồm:

• Đường nét chéo: Thường xuất hiện ở viền mặt số, vỏ hoặc dây đeo.
• Đường nét cong mềm mại: Áp dụng trên mặt số, kim chỉ, hoặc các chi tiết trang trí.
• Hình vuông: Thấy nhiều ở khung vỏ hoặc viền mặt số.
• Hình tam giác: Dùng cho kim, cọc số hoặc các họa tiết trang trí.

Kích thước đồng hồ theo phong cách này thời kỳ 1920-1950 thường nhỏ (28 – 32mm), tương đương kích thước đồng hồ nữ hiện đại. Để chế tác những chiếc kiệt tác này, các nghệ nhân phải thiết kế vỏ với cấu trúc nhô ra như bậc thang (stepped case), một đặc trưng chịu ảnh hưởng từ kiến trúc Art Deco.

Ví dụ, Cartier Tank – ra đời năm 1917 và phổ biến sau Triển lãm Paris 1925 – là biểu tượng vĩnh cửu của phong cách này với hơn 50 biến thể độc đáo.

Lấy cảm hứng từ xe tăng Renault FT-17 trong Thế chiến I, Louis Cartier đã tạo nên một tuyên ngôn thời trang vượt thời gian, được các biểu tượng phong cách như Jacqueline Kennedy và Yves Saint Laurent yêu thích. (Christie’s Watches)

Rolex với dáng cushion nổi bật, Heritage của Tissot hay Longines với dáng vỏ thùng Tonneau cũng là ví dụ điển hình. Mặc dù Tonneau (1906) có trước Art Deco nhưng được xếp vào nét uyển chuyển thường thấy trong Art Nouveau và được hồi sinh sau 25 năm.

Saga Việt Nam tái hiện tinh thần Art Deco thập niên 1920–1930 qua những thiết kế hình học đặc trưng như mặt đồng hồ dáng tank chữ nhật, cushion hay tam giác.

Là thương hiệu đồng hồ thời trang, Saga Việt Nam khéo léo chuyển hóa vẻ đẹp góc cạnh của hình khối thành sự mềm mại và thanh lịch, mang đến lựa chọn hoàn hảo cho những ai say mê phong cách trang nhã nhưng vẫn đầy cá tính.

Các sản phẩm của Saga Việt Nam mang phong cách Art Deco với dáng hình học độc đáo

2. Họa tiết hình học và nghệ thuật trừu tượng đầy cuốn hút

Họa tiết hình học là “linh hồn” của Art Deco, chịu ảnh hưởng từ Cubism và nghệ thuật trừu tượng. Trong thời kỳ chuyển giao từ thủ công sang công nghiệp, các họa tiết này không chỉ làm đẹp mà còn thể hiện sự phức tạp của kỹ thuật chế tác, khẳng định vị thế của các thương hiệu cao cấp.

Họa tiết tiêu biểu trong Art Deco

Sự tự do thiết kế cho phép các nghệ nhân tích hợp các yếu tố văn hóa đa dạng – từ nghệ thuật nguyên thủy châu Phi, hình học Aztec, đến chữ cái Nhật Bản – tạo nên những chiếc đồng hồ như tác phẩm nghệ thuật nhỏ, không bao giờ trùng lặp.

Các đường nét họa tiết đặc trưng trong Art Deco:

• Guillochage (guilloche): Kỹ thuật khắc hoa văn thủ công tinh xảo trên mặt số, tạo ra các đường khắc đồng tâm hoặc giao nhau, phản chiếu ánh sáng theo nhiều góc độ khác nhau.
• Motif hình tia sáng (sunburst patterns): Lấy cảm hứng từ biểu tượng mặt trời mọc trong nghệ thuật Ai Cập cổ đại và kiến trúc tòa nhà Chrysler, mang đến cảm giác về năng lượng và sự lạc quan của thời đại mới.
• Họa tiết ziczac và tam giác (zigzags and triangles): Thường xuất hiện trên viền đồng hồ hoặc các chỉ số giờ, tạo nên nhịp điệu sống động và cảm giác chuyển động liên tục.
• Họa tiết hình quạt (fan motifs): Gợi nhớ đến hình ảnh của rạp chiếu phim và nhà hát thời kỳ hoàng kim của Hollywood, mang đến vẻ đẹp thanh lịch nhưng không kém phần táo bạo.

Mỗi mặt số là một câu chuyện riêng, với các họa tiết phản ánh văn hóa hoặc yêu cầu riêng của khách hàng, khiến hai chiếc đồng hồ Art Deco hiếm khi giống nhau.

Ví dụ thực tiễn: Jaeger-LeCoultre Reverso sử dụng mặt số tối giản với họa tiết guilloché và đường thẳng, tạo điểm nhấn tinh tế. Theo Ethos Watches, những họa tiết này là cách các nhà chế tác ghi dấu ấn nghệ thuật trong thời kỳ công nghiệp hóa.

3. Chất liệu cao cấp và bảng màu sang trọng

Trong những năm 20 hạnh phúc, Art Deco gắn liền với sự phồn vinh và tầng lớp thượng lưu. Vàng 18K, bạch kim, đá quý như sapphire, ruby và kính bombé cong thể hiện sự xa xỉ và trình độ chế tác đỉnh cao.

Kính bombé đắt đỏ và khó tái tạo, tạo hiệu ứng phóng đại mặt số, làm nổi bật các chi tiết trang trí.

Sau cuộc Đại suy thoái 1929, thép mạ crom thay thế các chất liệu đắt đỏ, phản ánh sự thích nghi kinh tế, nhưng các mẫu đồng hồ quân đội vẫn giữ giá trị nhờ câu chuyện lịch sử.

Đầu thế kỷ 20, thuế quan cao đối với đồng hồ nhập khẩu vào Hoa Kỳ buộc các thương hiệu chỉ vận chuyển bộ máy và mặt số, trong khi vỏ đồng hồ được sản xuất và lắp ráp tại địa phương.

Nhờ ngành công nghiệp đồng hồ nội địa phát triển mạnh mẽ ở Bắc Mỹ, các thiết kế đồng hồ Art Deco tại đây mang phong cách hào nhoáng hơn so với châu Âu. Vỏ đồng hồ thường được trang trí bằng các dải khắc khảm men đen hoặc sơn mài trên vành, mặt bên hoặc vấu, với các họa tiết hình học lặp lại lấy cảm hứng từ văn hóa Hy Lạp hoặc Ai Cập cổ đại.

Các thương hiệu như Bulova, Gruen, và Elgin đã tạo ra những chiếc đồng hồ không chỉ là công cụ xem giờ mà còn là tác phẩm nghệ thuật trang trí, phản ánh sự xa hoa của thời kỳ Art Deco

Bảng màu Art Deco thường sử dụng các tông tương phản (đen-trắng, vàng-bạc) hoặc màu đậm (xanh navy, đỏ) lấy cảm hứng từ thời trang và nội thất cao cấp, thể hiện sự táo bạo.

Saga Stella Rectangle 71836-RGSVBK-2 có màu đen – trắng tương phản điểm xuyết viền màu vàng hồng sang trọng

4. Tỷ lệ thiết kế đặc trưng trên mặt số và dây đeo

Theo Oracle of Time, tỷ lệ thiết kế là yếu tố khiến đồng hồ Art Deco trường tồn. Không giống như Art Nouveau với đường cong tự do và bất đối xứng, phong cách này tôn vinh tính đối xứng và tỷ lệ cân đối. Đó là biểu tượng của sự hoàn hảo và trật tự trong một thế giới đang thay đổi nhanh chóng sau Thế chiến I.

Các nghệ nhân đồng hồ thời kỳ Art Deco áp dụng nguyên tắc “tỷ lệ vàng” (golden ratio – 1:1.618) để đảm bảo mặt số và dây đeo có mối quan hệ hài hòa tuyệt đối. Tỷ lệ này không chỉ tạo nên vẻ đẹp mắt mà còn giúp đồng hồ mang tính ứng dụng cao, dễ đọc giờ và thoải mái khi đeo.

Đặc điểm bố cục thiết kế Art Deco:

• Bố cục mặt số: Chỉ số giờ và phút đối xứng, thường sử dụng đường ray phút (railway minute track) để tăng độ chính xác.
• Dây đeo: Dây kim loại hoặc da có chi tiết góc cạnh hoặc họa tiết lặp lại, tạo sự liền mạch với vỏ đồng hồ.
• Tính thực dụng: Tỷ lệ cân đối giúp đồng hồ dễ đeo, phù hợp với nhiều kích cỡ cổ tay, đặc biệt khi thời trang unisex bắt đầu manh nha.

Bộ sưu tập Stella Rectangle của Saga Việt Nam áp dụng tỷ lệ thiết kế Art Deco chuẩn mực với mặt số chữ nhật cân đối, có đường chia phút tinh tế không chỉ giúp dễ quan sát thời gian mà còn làm tăng tính cân đối cho tổng thể thiết kế. Dây đeo được tính toán tỷ lệ vàng với vỏ đồng hồ, mang đến cảm giác hài hòa tuyệt đối khi đeo.

Ảnh sản phẩm Saga Stella Rectangle 71836-SVWHBL-2

5. Kiểu dáng chữ số và kim đồng hồ theo phong cách Art Deco

Chữ số và kim đồng hồ Art Deco không chỉ hiển thị giờ mà còn là yếu tố nghệ thuật, kể câu chuyện riêng của từng chiếc đồng hồ.

Các kiểu chữ La Mã nghiêng, số Ả Rập khối lớn hoặc chỉ số dạng vạch/gậy được thiết kế để làm nổi bật mặt số. Đáng chú ý, các thương hiệu cao cấp thường đặt hàng riêng các phông chữ độc quyền cho đồng hồ của họ, tạo nên sự nhận diện thương hiệu mạnh mẽ và khẳng định vị thế độc đáo.

Kim đồng hồ phong cách này thường là kim Sword làm bằng thép xanh (kỹ thuật nhiệt luyện phức tạp) thể hiện sự tinh tế và công nghệ tiên tiến. Mỗi chiếc đồng hồ Art Deco mang dấu vết lịch sử – từ vết xước, chi tiết thay thế, đến chất liệu thay đổi sau Đại suy thoái – khiến chúng trở thành những tác phẩm nghệ thuật sống động.

BST Saga Triangle của Saga Việt Nam gây ấn tượng với thiết kế mặt số hình tam giác độc đáo, kết hợp hài hòa giữa cọc số La Mã cổ điển và vạch chỉ giờ hiện đại, giúp việc xem giờ trở nên dễ dàng và đầy phong cách

Vì sao đồng hồ phong cách Art Deco được yêu thích?

Bạn đã bao giờ tự hỏi tại sao đồng hồ Art Deco vẫn giữ được sức hút mạnh mẽ sau gần một thế kỷ? Dưới đây là 4 lý do khiến chúng được yêu thích trên toàn thế giới.

1. Vẻ đẹp vượt thời gian – cổ điển nhưng vẫn hiện đại

Phong cách Art Deco kết hợp sự thanh lịch cổ điển với tính hiện đại táo bạo, khiến đồng hồ trở thành lựa chọn lý tưởng cho cả những người yêu truyền thống và những ai theo đuổi xu hướng mới.

Theo The New York Times (2023), các mẫu đồng hồ Art Deco như Cartier Tank và Jaeger-LeCoultre Reverso liên tục được tái phát hành với thiết kế gần như giữ nguyên, chứng minh sức hút vượt thời gian.

Ví dụ, Vacheron Constantin Historiques American 1921 được săn lùng tại các cuộc đấu giá của Sotheby’s, với giá bán dao động từ 30.000 đến 40.000 USD nhờ thiết kế độc đáo và giá trị lịch sử (Sotheby’s, 2023).

2. Phù hợp với những người yêu nghệ thuật, tinh tế và cá tính

Trong bối cảnh “heritage luxury” (xa xỉ di sản) đang là xu hướng thống trị năm 2025, đồng hồ Art Deco trở thành “timeless statement piece” (món đồ tuyên ngôn vượt thời gian) trong tủ đồ của những người yêu thích nghệ thuật và thời trang.

Sự tự do sáng tạo trong thiết kế, như họa tiết guilloché hay hình học trừu tượng, biến mỗi chiếc đồng hồ thành một tác phẩm nghệ thuật.

Theo Hodinkee (2024), nhu cầu sưu tầm đồng hồ Art Deco tăng 25% trong 5 năm qua, đặc biệt ở nhóm khách hàng 25 – 35 tuổi, những người muốn thể hiện cá tính qua các thiết kế khác biệt so với đồng hồ thời trang đại trà.

3. Biểu tượng của sự sang trọng, quyền lực, thành đạt

Trong những năm 1920, đồng hồ Art Deco là lựa chọn của giới thượng lưu Hollywood và doanh nhân thành đạt, như minh tinh Greta Garbo hay tỷ phú John D. Rockefeller. Ngày nay, chúng tiếp tục là biểu tượng của sự tinh tế và quyền lực.

Forbes (2023) cho biết các mẫu đồng hồ Art Deco như Patek Philippe Calatrava hay Rolex vintage thường xuất hiện trong bộ sưu tập của các CEO và nhà sưu tầm, không chỉ vì giá trị thẩm mỹ mà còn vì câu chuyện lịch sử gắn liền với thời kỳ phồn vinh.

Một chiếc Cartier Tank Cintrée từ năm 1925 được bán với giá 120.000 USD tại Christie’s năm 2024, minh chứng cho giá trị đầu tư (Christie’s, 2024).

4. Dễ mix & match với đa dạng phong cách thời trang

Đồng hồ Art Deco dễ dàng kết hợp với nhiều phong cách, từ vest lịch lãm, váy dạ hội thanh lịch đến phong cách menswear mạnh mẽ. Thiết kế nhỏ gọn (20-30mm) và tỷ lệ cân đối khiến chúng phù hợp với cả nam và nữ, đặc biệt trong thời đại thời trang phi giới tính. 

Theo Vogue (2024), các ngôi sao như Timothée Chalamet và Zendaya đã đeo Cartier Tank tại các sự kiện thảm đỏ, biến đồng hồ Art Deco thành điểm nhấn thời trang. Tính linh hoạt này giúp chúng trở thành phụ kiện lý tưởng cho cả sự kiện trang trọng và cuộc sống hàng ngày.

Timothée Chalamet đeo chiếc Cartier Tank Cintree xuất hiện trên thảm đỏ buổi ra mắt Dune

BST đồng hồ theo phong cách Art Deco tiêu biểu

Nếu bạn đang muốn sở hữu một chiếc đồng hồ Art Deco, Saga Việt Nam sẽ giới thiệu cho bạn hai bộ sưu tập nổi bật sau:

1. BST Saga Stella Rectangle

Lấy cảm hứng từ Cartier Tank Américaine – một biểu tượng sống của phong cách Art Deco, bộ sưu tập Saga Stella Rectangle là sự hòa quyện hoàn hảo giữa thẩm mỹ cổ điển và công năng hiện đại. Đây là tuyên ngôn của những quý cô yêu thích thiết kế đồng hồ thanh lịch, giàu chiều sâu lịch sử nhưng vẫn giữ được sự tươi mới trong từng chi tiết.

• Hình khối đặc trưng: Vỏ đồng hồ hình chữ nhật với các cạnh bo mềm gợi liên tưởng đến những thiết kế từ thời kỳ hoàng kim của Art Deco (1920 – 1930s), khi tỷ lệ và đối xứng được coi là đỉnh cao của sự sang trọng.
• Chi tiết mặt số nghệ thuật: Guilloché xoắn ốc – kỹ thuật trang trí thủ công nổi bật – tạo nên hiệu ứng thị giác sống động, nhấn mạnh tính cầu kỳ và chuẩn xác vốn là DNA của Art Deco.
• Sự giao thoa cổ – kim: Cọc số La Mã cổ điển kết hợp vòng chia phút “railroad” và núm vặn hình củ hành mang đến cảm giác hoài cổ, trong khi kính khoáng chống trầy hiện đại đảm bảo độ bền khi sử dụng hằng ngày.

Đồng hồ BST Saga Stella Rectangle là lựa chọn lý tưởng cho người phụ nữ yêu phong cách cổ điển thanh lịch nhưng không muốn bị bó buộc vào quá khứ.

2. BST KOI Tank

BST KOI Tank là hiện thân của chủ nghĩa hình học táo bạo và trực diện, đúng như tinh thần của những thiết kế Art Deco dành cho thế hệ mới.

• Ngôn ngữ hình khối mạnh mẽ: Vỏ đồng hồ hình chữ nhật được thiết kế cứng cáp và rõ ràng, tạo cảm giác vững chãi và hiện đại – một biểu tượng thẩm mỹ của sự cân bằng và trật tự.
• Mặt số tối giản, tinh tế: Họa tiết hình học và chữ số Ả Rập lớn được sắp xếp hợp lý, tạo nên điểm nhấn thị giác nhưng vẫn dễ đọc – đặc trưng của đồng hồ giai đoạn giữa thế kỷ 20.
• Tông màu sang trọng: Đen – trắng – vàng không chỉ là bảng màu kinh điển của thời trang cao cấp mà còn gợi lại bối cảnh xa hoa, tráng lệ của thời đại Art Deco.

KOI Tank là chiếc đồng hồ dành cho những ai yêu phong cách thanh lịch và tối giản, nhưng vẫn muốn một thiết kế đủ khác biệt để thể hiện gu thẩm mỹ mang chiều sâu văn hóa.

Bạn đã sở hữu chiếc đồng hồ Art Deco nào chưa? Chia sẻ cho Saga Việt Nam biết với nhé.

Hồng Liên
Duyệt bởi Ngọc Yến